Φυτοπροστασία Αλευρώδης

Το «βάσανο» των φυτών της φετινής βλαστικής περιόδου
Ένα από τα ζητήματα που σίγουρα σας απασχόλησε αυτό το καλοκαίρι είναι η εμφάνιση έντονης κολλώδους ουσίας στα φυτά σας, που συνοδεύτηκε από την παρουσία μεγάλων πληθυσμών λευκών μικρών μυιγών. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, τα φυτά γίνονται καχεκτικά και δεν αναπτύσσονται σωστά. Το πρόβλημα αυτό αποδίδεται στο έντομο «αλευρώδης».

της Καίτης Ρωμαίου - Τεχν. Γεωπόνος

ΙΣΤΟΡΙΑ

Ανήκει στην οικογένεια Aleurodidae της τάξης των Ημιπτέρων. Τα κυριότερα είδη είναι τα Trialeurodes vaporariorum (αλευρώδης των θερμοκηπίων), Bemisia tabaci (αλευρώδης του καπνού και του βαμβακιού), Dialeurodes citri και Parabemisia myricae (αλευρώδεις των εσπεριδοειδών), Aleurotrixus floccosus (εριώδης αλευρώδης). Διαπιστώθηκε ότι οι κοινοί πρόγονοι του συμπλόκου ειδών του Βemisia tabaci εντοπίζονται στην Αφρική, ενώ η ειδογένεση και η εξάπλωση τους υπολογίζεται ότι ξεκίνησε πριν από 20–40 εκ. χρόνια, δηλαδή πολύ πριν τη δραστηριοποίηση του ανθρώπου με τη γεωργία (1). Αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους εντομολογικούς εχθρούς των καλλιεργιών παγκοσμίως.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Τα ακμαία έντομα είναι μικρά κατάλευκα μυγάκια μικρού μεγέθους (περίπου 2-3 χιλιοστά). Η νύμφη της 1ης ηλικίας είναι κινητή, ενώ οι 2ης και 3ης ηλικίας είναι ακίνητες και μπορεί εύκολα να παραπλανήσουν τον παρατηρητή ότι είναι νύμφες κοκκοειδών, όπως ο ψευδόκοκκος. Όλα τα στάδια του εντόμου καλύπτονται από λευκή κηρώδη ουσία, πράγμα που τα κάνει πολύ ανθεκτικά ενάντια στους ψεκασμούς με χημικά φάρμακα. Τρέφονται απομυζόντας τους χυμούς των φυλλών, με ιδιαίτερη προτίμηση στα τρυφερά, σαρκώδη, μεγάλου σχήματος φύλλα. Εκκρίνουν μελιτώδεις ουσίες, οι οποίες αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη μυκήτων καπνιάς (μαύρη «σκόνη» κολλημένη στο επάνω τμήμα των φύλλων).

ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΦΥΤΑ – ΞΕΝΙΣΤΕΣ

Αν και πολυφάγο είδος, τα κυριότερα φυτά της προτίμησής του είναι:
• Τα εσπεριδοειδή
• Τα φυλλώδη λαχανικά θερμοκηπίων
• Τα καλλωπιστικά φυτά
Λόγω των ευνοϊκών για το έντομο καιρικών συνθηκών (μεγάλα διαστήματα με υγρασία που συνοδεύονταν από αίθριο, ζεστό καιρό, χωρίς ακραίες θερμοκρασίες), ειδικά κατά τη φετινή βλαστική περίοδο (άνοιξη ώς και φθινόπωρο), στην Αττική υπήρξε μεγάλη έξαρση στα παρακάτω:
• Βιβούρνο lucidum
• Φράκτες κωνοφόρων από Λέυλαντ (Cupressocyperis leylandii) και Γκολντ Κρεστ (Cupressus macrocarpa var. Gold crest)
• Λαντάνα (κυρίως σε συστάδες)
• Εσπεριδοειδή
• Τεμάρι (κυρίως σε εδαφοκαλύψεις)
• Ροδιά

ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ

Υπάρχουν πολλοί τρόποι καταπολέμησης, βιολογικοί-φιλικοί στο περιβάλλον και χημικοί.

Βιολογικοί-φιλικοί στο περιβάλλον

• Περιορισμός της άρδευσης, όσο είναι εφικτό χωρίς να υποβαθμιστούν τα φυτά, και αποφυγή αζωτούχων λιπασμάτων, ώστε να αποφευχθεί η έντονη νέα βλάστηση.

• Αντί των αζωτούχων λιπασμάτων μπορούν να χρησιμοποιηθούν ισορροπημένα λιπάσματα που συντελούν στην καλή υγεία των φυτών.

• Χρήση κίτρινων εντομοπαγίδων με κόλλα (αφορά κυρίως σε κλειστούς χώρους, π.χ. θερμοκήπια, ημιυπαίθριες βεράντες, αίθρια κ.λπ.).

• Εξαπόλυση του εντόμου Cales noaki ή άλλων αρπακτικών ή παρασιτικών εντόμων (αφορά μόνο σε θερμοκήπια). • Πλύσιμο με νερό με πίεση. Με αυτόν τον τρόπο τα έντομα απομακρύνονται πρόσκαιρα από το φυτό. Το πλύσιμο θα πρέπει να γίνεται 2-3 φορές την εβδομάδα, αλλά το μειονέκτημά του είναι ότι μπορεί να προκαλέσει άλλα προβλήματα, όπως μυκητολογικές ασθένειες.

• Ψεκασμός με σαπουνόνερο 1-2 φορές την εβδομάδα.

• Ψεκασμός με φυσικό πύρεθρο. Το φυσικό πύρεθρο δεν μπορεί να θεωρηθεί απολύτως βιολογικό, επειδή είναι επιζήμιο για τα πολλά από τα ωφέλιμα έντομα, αλλά είναι γρήγορης αποδόμησης, δηλαδή δεν αφήνει υπολείμματα επιβλαβών ουσιών. Ένας ψεκασμός ανά 3-5 μέρες είναι αρκετά αποτελεσματικός. Υπάρχουν διάφορα σκευάσματα φυσικού πύρεθρου για τα οποία προτείνουμε να συμβουλευτείτε τον γεωπόνο σας. Από όλους τους περιγραφόμενους βιολογικούς-φιλικούς τρόπους αυτήν την καλλιεργητική περίοδο είναι ο πιο αποτελεσματικός και το παραθέτω από προσωπική εμπειρία.

Χημικοί

Ψεκασμός με διασυστηματικά εντομοκτόνα, κυρίως με δραστική ουσία imidacloprid, σε δοσολογία και συχνότητα που θα προτείνει ο γεωπόνος σας. Το εντομοκτόνο μπορεί να συνδυαστεί με θερινό πολτό για καλύτερα αποτελέσματα, όταν όμως η θερμοκρασία δεν υπερβαίνει τους 32°C. Αν υπάρχουν μεγάλοι πληθυσμοί ακίνητων νυμφών (άσπρα μικρά ακίνητα έντομα κολλημένα σε κορμούς και φύλλα), καλό είναι να προηγηθεί πλύσιμο των φυτών με νερό και, μόλις στεγνώσουν, να γίνει αμέσως ο ψεκασμός με το φάρμακο.

* Μπορείτε να διαβάσετε το πλήρες κείμενο του θέματος στο τεύχος 10 του περιοδικού “Ο κήπος και το σπίτι”.